Het liedje blijft nog lang in je hoofd zitten. De muziek ondersteunt in de film het moment waarop leeuwenwelp Simba wordt getoond aan het dierenrijk: de opvolger van de koning. Maar ook aan het einde van de film, als hij alle beproevingen heeft doorstaan en inmiddels volwassen de troon opeist, is het lied te horen: the circle of life.

De cyclus van het leven. Geboorte, groei, volwassendom en aftakeling. Bij economie ging het over de levenscyclus van een product: groei en neergang, als een parabool.

Oervorm
Alles kent eigenlijk zo’n cyclus. Ook organisaties doorgaan alle fasen en hebben een beperkte levensduur. Een levensduur die verlengd kan worden door de neergang om te buigen naar een nieuwe reeks. Door innovatie. Interessante gedachte trouwens, om met dat in het achterhoofd naar organisaties in de podiumkunsten te kijken. Zouden beleidsmakers dan andere gesprekken voeren met de gezelschappen?

Proeven
Volgens Kolb verloopt ook leren in zo’n cyclus, en wel van ervaren, reflecteren, conceptualiseren en experimenteren.

In het onderwijs is deze manier (nog) niet altijd gemeengoed.

In onze projecten wel. Daar leren we door te ervaren, hier op te reflecteren en er dan lessen uit te halen. Niet één keer, maar meerdere keren. De inzet van prototypen helpt daarbij: vroege versies van het te ontwikkelen activiteit of product. Of delen van het concept, die los worden getest.

Herhaling
Voor mij is de kern dat je het ontwikkelproces bewust vormgeeft. Dat je van tevoren afvraagt wat je wilt leren en wat cruciaal is om te weten voor de doorontwikkeling. Door het geleerde wordt het concept bijgesteld. En weer opnieuw getest. Het is een ‘loop’ die je blijft herhalen, een iteratie met een mooi woord.

Groei
Jeugdtheatergezelschap Het Houten Huis liet meerdere houten huisjes ontwerpen bij het nieuwe educatieproduct: een ritueel in de klas, een dagelijkse lesmethode met opdrachten voor in de klas, bijvoorbeeld op het gebied van expressie, filosofie of creatief denken. Het houten huisje kreeg uiteindelijk de vorm van een boom. Een boom die wortelt in klas, hij blijft minimaal één seizoen. In de boom hangt een houten huisje met daarin opdrachtkaarten.

Rechte lijn?
Wonderlijk eigenlijk dat we in het gewone leven soms vergeten, dat leren geen doorgaande lijn is recht omhoog, maar dat we in voortgaande cirkels bewegen. Dat we vaak streng tegen onszelf zeggen ‘dat we het nu wel moeten weten’. ‘Dat je er nu wel moet zijn.’ Waarom is het moeilijk om te accepteren dat het leren in kleine stappen gaat, met vallen en opstaan? Waarschijnlijk omdat we dat niet hebben geleerd? Of hebben afgeleerd?

Mogelijkheden om verder te komen
Maar stilaan komt daar verandering in. De overheid geeft een goede impuls. Zo is de Regeling Journalistieke Innovatie van het Stimuleringsfonds van de Journalistiek omgevormd. Je hoeft niet meer een plan voor een groot project in te leveren dat suggereert dat je in een rechte lijn iets nieuws gaat ontwikkelen. Het mag nu stapsgewijs en dat begint met het ontwikkelen van een prototype. Van een nieuw journalistiek product, een nieuw verdienmodel of welk idee je ook hebt.

Het ministerie van EZ zet service design vouchers in als subsidie voor MKB ondernemers om de ontwikkeling van productgericht naar servicegericht te begeleiden. Door middel van, inderdaad prototypes. We leren het wel!