‘Wij voelden ook wel dat we achter de feiten aanliepen. Kregen we Heel Holland Bakt- spullen binnen als het programma was afgelopen. We gingen online, maar tien jaar te laat. In de Zwarte Pieten discussie durfden we geen standpunt te nemen. Hing er ergens in de winkel een verdwaalde Piet‘.

Zielloos
In de Volkskrant van 20 februari een interview met Nel van den Berg, oud-werknemer van V&D. Ze geeft een treffend inzicht in hoe het warenhuis ooit voor de ‘gewone’ man was en alles verkocht wat je maar kon bedenken. Hoe na het vertrek van Anton Dreesmann geen directielid meer op de vloer kwam. Dat er geen gebruik werd gemaakt van de vele ideeën die de werknemers in de ideeënbus deden en hoe het warenhuis leger en leger werd. De ziel was eruit.

Nieuwe koers
Elke sector heeft de afgelopen jaren opnieuw de aansluiting met de veranderde consument moeten vormgeven. En dat in jaren van economisch reces. Vele winkelketens zijn failliet, anderen hebben het net overleefd. Een enkeling weet een nieuwe koers uit te zetten en weet zelfs meer omzet te genereren: zelfstandige winkeliers die zich specialiseren, online merken die de klant ook offline willen ontmoeten of ketens die durven kiezen. Of het nu juist voor het dure segment is, zoals de Bijenkorf, of juist voor de hele lage prijzen, zoals Action.

En meer vernieuwende antwoorden zullen komen. We leven in een overgangsperiode, op weg naar een nieuwe manier van kopen, leven en beleven, daar ben ik van overtuigd. Het maakt het niet minder pijnlijk. Een winkelcentrum met lege panden, zoals ik ook bij mij om de hoek in Amsterdam Noord heb, is levenloos, naar. Zo’n centrum heeft een functie voor mensen om elkaar te ontmoeten, gezelligheid te vinden en aanspraak te hebben.

Ontmoetingen creëren
Waarom brengen we eigenlijk het theater niet naar deze plekken, midden tussen de mensen? Een inspirerend voorbeeld blijkt al te bestaan; Shopfront, een pop up theater midden in een winkelcentrum in Coventry. Ze zoeken mensen op en creëren ontmoetingen, die verder gaan dan het brengen van een voorstelling.

Een mooi voorbeeld vanuit een belangrijke gedachte, die door de commissie Ter Horst is verwoord in het rapport Over het voetlicht: het theater als dorpsplein. Het theater midden in de samenleving, gericht op mensen die er wonen. Een perspectief dat verder gaat dan het verkopen van kaartjes!

In beweging
Mijn oude woordenboek Latijn vertaalt innovare als ‘vernieuwen’ maar ook als ‘ernaar toe bewegen’. En daar gaat het om: in beweging komen, onderweg gaan zonder de precieze uitkomst te weten. Een route die de V&D niet goed heeft weten op te gaan. Met dichte winkels als gevolg. Laten we dat in de podiumkunsten in Nederland beter doen en de deuren open gooien!