‘We moeten allemaal kantelen’, hoorde ik vorige week tijdens de masterclass co-creatie in Heerlen. ‘Wij, kunstenaars en culturele instellingen, moeten niet meer alleen het aanbod bepalen. We gaan cultuureducatie samen met de scholen ontwikkelen.’
Wennen
Ik was uitgenodigd om de medewerkers voor te bereiden op de nieuwe rol. Dat deed ik in een masterclass waarin de ins en outs van co-creatie voorbij kwamen en de deelnemers zelf gingen co-creëren. En dat bleek best wennen!
Rode draad
Grappig, als ik zo terugkijk op het afgelopen seizoen, blijkt co-creatie de rode draad te zijn in alle activiteiten. Niet zo gek natuurlijk, omdat het een essentieel onderdeel is van de methode van CultuurOntwerp. Maar wel verassend dat er zoveel vraag naar is. Niet alleen binnen de langlopende ontwikkelprojecten maar ook in korte trajecten zoals workshops en masterclasses.
Hulpmiddelen
Bij SIEN deed men al aan co-creatie maar had men behoefte aan een handvat. Wanneer doe je het goed? Wanneer is een co-creatie geslaagd? De toolkit die we ontwikkelden, geeft daar antwoord op.
Voor de workshop tijdens het congres Podiumkunsten ontwikkelden we de ‘6 stappen van co-creatie’; een handvat voor de deelnemers dat ze ook na de workshop in de eigen praktijk kunnen toepassen.
Oneens
In juni was de laatste gezamenlijke bijeenkomst van het project Klasse Theater, waarin 5 jeugdgezelschappen met elkaar samenwerkten. Maar waar ieder ook in eigen stad, in co-creatie met docenten, ouders en kinderen nieuwe vormen van cultuureducatie ontwikkelden. Een medewerker van de gezelschappen verwoordde haar opgedane inzicht als volgt: ‘Ik dacht dat co-creatie betekende dat je het allebei steeds eens moest zijn. Gelukkig bleek het juist te gaan om samenwerking met verschillende meningen en waardering voor elkaars verschillende perspectief.’
Geen dip meer
Ook bij de evaluatie van het Living Lab van Hogeschool Zuyd bleek de samenwerking het meest waardevol. In dit geval de unieke samenwerking tussen studenten en docenten die oplossingen ontwikkelden voor diverse vragen. Zoals hoe je de motivatiedip kunt voorkomen die studenten ondervinden na een stage als ze weer in de schoolbanken in moeten: het Living Café. Bekijk de impressie van één van de gezamenlijke bijeenkomsten.
Kantelen
Het is een mooie lijst. Het betekent dat co-creatie inderdaad de manier is om complexe vragen op te lossen, om anderen bij de organisatie te betrekken en om samen iets nieuws te ontwikkelen.
Dat is nodig in het onderwijs, dat kinderen en jongeren wil opleiden voor de veranderende wereld. Nodig bij culturele organisaties die verschillende groepen mensen aan zich willen binden. Het is overal nodig in de maatschappij. Nederland kantelt laat vele verschillende inspirerende voorbeelden zien.
Oefening baart kunst..
Het is ook nog wennen. En vergt oefening. Ik verheug me op volgend seizoen/studiejaar om hier verder mee te gaan en nog meer over te leren. In co-creatie natuurlijk.